Nowotwór płuc

Płuca

Płuca doprowadzają tlen do naszego organizmu i dostarczają go do krwiobiegu, tak aby mógł dotrzeć do każdej komórki. Płuca są częścią układu, który jest odpowiedzialny za oddychanie – układu oddechowego.

Części układu oddechowego
Tchawica dzieli się na dwie drogi oddechowe: prawe oskrzele główne i lewe oskrzele główne. Każde z nich odpowiednio prowadzi do płuca. Wewnątrz płuc dzielą się na mniejsze przewody – oskrzela płatowe. Istnieją dwa oskrzela płatowe po lewej stronie i trzy po prawej. Każde z oskrzeli płatowych dzieli się na mniejsze przewody zwane oskrzelikami. Na końcu oskrzelików są niewielkie woreczki zwane pęcherzykami. W pęcherzykach, tlen jest transportowany do krwiobiegu w celu przekazania go dalej do organizmu. Dwutlenek węgla przemieszcza się do pęcherzyków z krwiobiegu w celu wydechu.

Prawe płuco dzieli się na trzy części: płat górny, płat środkowy i płat dolny. Lewe płuco dzieli się na dwie części: płat górny i płat dolny.

Węzły chłonne
W pobliżu płuc i dróg oddechowych zlokalizowane są węzły chłonne (również zwane gruczołami limfatycznymi). Są niewielkimi gruczołami w kształcie fasoli, które filtrują płyn z tkanki płucnej. Komórki rakowe mogą się wyodrębnić się z guza w płucach i zatrzymują się w pobliskich węzłach chłonnych.

Opłucna
Opłucna składa się z dwóch włóknistych powłok pokrywających płuca. Przestrzeń pomiędzy opłucną to jama opłucnej. Opłucne produkują płyn, który je nawilża. Ten płyn pozwala opłucnym na swobodny i gładki ruch jednej nad drugą podczas oddychania.

Komórki raka płuc mogą niekiedy się rozprzestrzenić do opłucnej. Komórki te podrażniają opłucną i sprawiają, że powstaje nadmiar płynu, który kumuluje się i uciska płuco. Jest to wysięk opłucnowy. Chory nie może wtedy dobrze oddychać i odczuwa zadyszkę.

Rak płuc – zagrożenia i przyczyny

Rak płuc jest drugim najpowszechniejszym nowotworem w Wielkiej Brytanii. Jest jednym z niewielu nowotworów, gdzie przyczyna jest jasna w większości przypadków.

Palenie a rak płuc
Najczęstszą przyczyną raka płuc jest palenie. Mimo, że niektórzy chorzy na raka płuc nigdy nie palili, palenie powoduje więcej niż 8 na 10 zachorowań.

Im więcej papierosów palisz, tym bardziej prawdopodobne jest że zachorujesz na raka płuc. Jednakże czas, przez jaki jesteś palaczem jest również ważny. Rozpoczęcie palenia w młodym wieku również znacząco zwiększa ryzyko. Palenie papierosów jest główną przyczyną raka płuc. Osoby palące fajkę i cygara są nadal bardziej narażone na zachorowanie na raka płuc niż niepalący. Bierne palenie (wdychanie dymu papierosowego wydychanego przez palących) również zwiększa ryzyko zachorowania na raka płuc, ale ryzyko to jest o wiele mniejsze, niż w przypadku jakby dana osoba sama była palaczem.

Zaprzestanie palenia zmniejsza ryzyko zachorowania na raka płuc w odróżnieniu do kontynuowania palenia. Nie ważne jak długo się pali, zawsze jest warto rzucić ten nałóg. Nawet długoletni palacze, którzy rzucili palenie po 60. roku życia nadal mogą zyskać cenne lata.

Inne czynniki ryzyka
Radon jest naturalnie występującym gazem radioaktywnym, który może wydobywać się z gleby. Ten gaz również może być przyczyną raka płuc, zwłaszcza w przypadku palących. Radon zwykle nie jest problemem na zewnątrz, jednakże jego poziom może wzrastać w budynkach. Inne czynniki ryzyka to:

• Bycie wystawionym na działanie chemikaliów
• Zanieczyszczenie powietrza
• Wcześniejsze choroby płuc
• Historia zachorowań na raka płuc w rodzinie
• Leczenie raka w przeszłości
• Niska odporność

W przypadku niektórych chorych na raka płuc, nie ma oczywistego czynnika ryzyka.

Ochrona przed rakiem płuc
Zaprzestanie palenia jest najważniejszą zmianą, jaką można zrobić. Jednakże inne zmiany w trybie życia, takie jak jedzenie większej ilości owoców i warzyw, również mogą zredukować ryzyko zachorowania na raka płuc.

Badanie przesiewowe w kierunku raka płuc

Badanie przesiewowe oznacza przebadanie ludzi w celu wykrycia jak najwcześniejszych stadiów choroby zanim pojawią się jakiekolwiek objawy. Zanim może zostać przeprowadzone badanie przesiewowe w kierunku jakiegokolwiek nowotworu, lekarz musi dobrać dokładny i bezpieczny rodzaj testu. Test musi być rzetelny w znajdowaniu obecnych nowotworów. Jednakże, nie może on pokazywać, że istnieje nowotwór, jeśli go nie ma (wynik fałszywie dodatni).

Aktualnie nie ma narodowego programu badań przesiewowych w kierunku raka płuc w Wielkiej Brytanii. Ażeby wprowadzić takie badania, należy stworzyć szybki i prosty test, który nie jest szkodliwy i drogi. Obecnie jeszcze nie ma takiego testu.

Rak płuc jest zwykle wychwytywany podczas prześwietlenia RTG płuc. Ale zanim zostanie w ten sposób zdiagnozowany, często jest już dosyć zaawansowany. Badacze próbują znaleźć inne metody badań, które mogą pomóc zdiagnozować raka płuc wcześniej.

Badacze próbują wynaleźć testy do badań przesiewowych, które mogą pomóc w szybszym zdiagnozowaniu raka. Aktualnie badane są: spiralna tomografia komputerowa i specjalny rodzaj bronchoskopii. Badane są również testy na substancje obecne w ciele (biomarkery), które mogą pokazać, że rozwija się rak płuc zanim pojawią się u chorego jakiekolwiek objawy.

4. Objawy raka płuc

Rak płuc może spowodować następujące objawy:

• Częsty kaszel
• Zmiany w kaszlu przez dłuższy czas
• Zadyszka
• Krwawa plwocina
• Ból podczas oddychania lub kaszlu
• Utrata apetytu
• Uczucie zmęczenia
• Utrata wagi

Mniej powszechne objawy raka płuc
Istnieją inne objawy raka płuc, które są mniej powszechne. Zwykle są związane z zaawansowanym rakiem płuc. Są to:

• Zachrypnięty głos
• Trudności w przełykaniu
• Opuchlizna na twarzy lub szyi
• Zmiany w kształcie palców i paznokci – pałeczkowatość palców
• Zadyszka spowodowana płynem wokół płuc (wysięk opłucnowy)
• Ból lub dyskomfort pod żebrami po prawej stronie (pochodzący od komórek rakowych w wątrobie)

Wszystkie te objawy mogą być spowodowane innymi schorzeniami poza rakiem płuc. Niektóre typy raka płuc mogą powodować produkcję hormonów, powodując objawy, które zdają się nie mieć nic wspólnego z płucami.

Rodzaje raka płuc

Istnieje kilka różnych rodzajów raka, który zaczyna się w płucach (pierwotny rak płuc). Są dwa główne typy – drobnokomórkowy rak płuc i niedrobnokomórkowy rak płuc.

Drobnokomórkowy rak płuc nazywa się tak, ponieważ jego komórki są małe. Około 1 na 10 przypadków raka płuc to rak drobnokomórkowy.

Niedrobnokomórkowy rak płuc dzieli się na 3 typy. Są pogrupowane w ten sposób, ponieważ zachowują się w podobny sposób. Inaczej reagują na leczenie niż rak drobnokomórkowy. Te trzy typy to: rak kolczystokomórkowy, gruczolakorak oraz rak wielkokomórkowy. Około 9 na 10 raków płuc to raki niedrobnokomórkowe.

Rak z przerzutami do płuc (wtórny rak płuc)
Nowotwór wtórny to nowotwór, który rozprzestrzenił się z innego miejsca w organizmie. Wybór leczenia nowotworu zależy od tego, gdzie dany nowotwór się pojawił po raz pierwszy. Zatem, jeśli pacjent cierpiał na raka piersi, który rozprzestrzenił się do płuc, powinien zapoznać się z informacjami na raka piersi.

Międzybłoniak
Jest to rzadko spotykany typ raka, który pojawia sie w powłoce płuc (opłucnej). Jest często wynikiem kontaktu z azbestem. Jest czymś innym niż rak płuc i podlega innemu leczeniu.

Czy należy zgłosić się do specjalisty chorób płuc?

Objawy raka płuc mogą być bardzo podobne do objawów innych poważnych chorób. Stąd dla lekarza podstawowej opieki zdrowotnej może stanowić problem zdecydowanie czy jest to rak, czy też coś mniej poważnego. Istnieją wskazówki dla lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, aby pomóc im zdecydować, których pacjentów należy szybko skierować do specjalisty.

Pacjent powinien mieć prześwietlenie RTG w przypadku, gdy:

• Kaszel z krwawą flegmą
• Krew we flegmie

Lub jeśli jakiekolwiek z następujących objawów utrzymują się dłużej niż trzy tygodnie bez wyraźnej przyczyny:

• Kaszel (z lub bez innych objawów)
• Ból w ramionach lub klatce piersiowej
• Trudności w oddychaniu, ochrypnięty głos
• Znaczna utrata wagi
• Guzy na szyi lub powyżej obojczyka (powiększone węzły chłonne)
• Zgrubienia i poszerzenie końców palców (pałeczkowatość)
• Niewyjaśnione zmiany objawów dotychczasowej choroby płuc

Chory powinien umówić się na wizytę ze specjalistą pilnie (najlepiej w ciągu dwóch tygodni) jeśli:

• Twoje prześwietlenie RTG klatki piersiowej wykazuje podejrzenie raka płuc
• Rzuciłeś palenie lub jesteś palaczem powyżej 40. roku życia i masz kaszel z krwawą flegmą
• W przeszłości miałeś kontakt z azbestem i ostatnio odczuwasz bóle w klatce piersiowej i zadyszkę

Chory powinien umówić się na wizytę ze specjalistą natychmiast jeśli ma następujące objawy:

• Opuchliznę twarzy i szyi
• Świszczący oddech

Badania nad przyczynami oraz zapobieganiem rakowi płuc

Powszechnie wiadomo, że palenie powoduje większość przypadków zachorowań na raka płuc. Badacze skupiają się nad problemem tego, dlaczego ludzie sięgają po papierosy i w jaki sposób pomóc im rzucić nałóg. Również zajmujemy się kwestią zapobiegania zainteresowaniu młodzieży paleniem papierosów. Badacze również analizują inne przyczyny raka płuc, między innymi wpływ diety i aktywności fizycznej.

Niektórzy badacze próbują odnaleźć zmiany w genach, które mogą powodować raka płuc.

O co spytać lekarza w kwestii raka płuc:

• Skąd wiadomo, że mam raka płuc?
• Czy w moim przypadku zachorowanie na raka płuc jest bardziej prawdopodobne?
• Kiedyś paliłem papierosy, czy to oznacza, że zachoruję na raka płuc?
• Jak rzucić palenie?
• Mój ojciec i dziadek mieli raka płuc, czy ja znajduję się w grupie podwyższonego ryzyka?
• Czy istnieją badania przesiewowe w kierunku raka płuc, jeśli znajduję się w grupie podwyższonego ryzyka?
• Czy w tym obszarze jest wysoki poziom radonu?

Badania w kierunku raka płuc

Zazwyczaj zaczyna się od wizyty u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który spyta pacjenta o ogólne samopoczucie i przeprowadzi podstawowe badanie. Może też poprosić o oddychanie do maszyny, która sprawdzi ile powietrza jest wdychane, a ile wydychane. Następnie, lekarz podstawowej opieki zdrowotnej skieruje do szpitala na prześwietlenie RTG i inne potrzebne badania. Prześwietlenie RTG klatki piersiowej pokaże czy w płucach widać coś odbiegającego od normy.

Badania w szpitalu
W szpitalu lekarz zapyta o pacjenta historię medyczną i objawy. Prawdopodobnie wtedy pacjent zostanie skierowany na dalsze badania.

Możesz zostać skierowany na tomograf komputerowy, który robi prześwietlenie RTG przez odcinki twojego ciała.

Badanie zwane bronchoskopią sprawdza wnętrze dróg oddechowych. Lekarz wprowadza wąską i elastyczną rurkę (bronchoskop) w dół gardła przez nos, do dróg oddechowych. Zwykle jest to wykonywane przy znieczuleniu miejscowym, jednakże pacjent może otrzymać środek uspokajający lub znieczulenie ogólne. Za pomocą bronchoskopu lekarz pobierze próbkę tkanki (zrobi biopsję).

Pacjent może mieć wewnątrzoskrzelowe badanie USG, które jest połączeniem bronchoskopii i USG. Wykorzystanie USG może pomóc w ocenie rozmiaru guza i ocenie tego, czy rak rozprzestrzenił do węzłów chłonnych. Lekarz może również umieścić igłę poprzez rurkę, aby wykorzystując USG, pobrać próbkę komórek (wykonać biopsję) z powiększonego węzła chłonnego lub jakiejkolwiek części tkanki płucnej, która ma nietypowy wygląd.

Biopsja przezskórna
Do tego badania lekarz używa igły, aby pobrać próbki komórek płuc w celu zbadania ich pod mikroskopem. Lekarz poprosi pacjenta aby na chwilę wstrzymał oddech – w momencie gdy będzie przez skórę umieszczał igłę płucu pacjenta. Badanie może spowodować dyskomfort, ale powinno zająć tylko kilka minut.

Biopsja szyjnych węzłów chłonnych
Jeśli tomograf komputerowy pokaże zmiany w węzłach chłonnych szyi, pacjent będzie musiał poddać się pobraniu próbek komórek z tych węzłów. Lekarz użyje do tego celu cienkiej igły. Przy tym badaniu może zostać wykorzystane USG, aby sprawdzić czy igła jest we właściwym miejscu.

2. Dalsze badania związane z rakiem płuc

Jeśli twoje badania wykazały, że masz raka płuc, możesz potrzebować dalszych badań. Dalsze badania pokażą czy rak się rozprzestrzenił i mogą pomóc lekarzowi w określeniu, jakie leczenie będzie najlepsze. Prześwietlenie pomoże ocenić rozmiary raka oraz to czy rozprzestrzenił się węzłów chłonnych. Lekarz może również umieścić igłę w rurce, aby, za pomocą USG, pobrać próbkę (wykonać biopsję) z jakiegokolwiek powiększonego węzła chłonnego lub jakiejkolwiek części tkanki płucnej, która ma nietypowy wygląd.

Do pobrania próbki komórek z płuca może zostać również wykorzystana laparoskopia (torakoskopia). Lekarz umieszcza cienką rurkę w nacięciu na boku klatki piersiowej. Poprzez tę rurkę lekarz szuka nieprawidłowości i może pobrać próbkę tkanki lub płynu. Pacjent może również zostać poddany mediastinoskopii. Badanie polega na tym, że lekarz umieszcza rurkę przez małe nacięcie u podstawy szyi i przemieszcza ją do obszaru na środku klatki piersiowej – do śródpiersia.

Inne dostępne badania to prześwietlenie kości, tomograf komputerowy, PET – pozytonowa tomografia emisyjna, rezonans magnetyczny (MRI) lub USG wątroby.

Po badaniach
Twój lekarz wezwie cię do szpitala, gdy nadejdą wyniki. To może zająć kilka dni. Dla większości osób jest to bardzo niespokojny czas. Podczas oczekiwania może ci pomóc rozmowa na temat twoich odczuć z wykwalifikowaną pielęgniarką, bliskim przyjacielem lub krewnym. Możesz również skontaktować się z grupą wsparcia, aby porozmawiać z kimś, kto przeszedł to samo. Ponadto dostępne są fora internetowe i czaty oferujące wsparcie w takich sytuacjach.

Badania nad diagnozą i klasyfikacją zaawansowania choroby

Badania zajmują się testami i zmierzają do poprawy diagnozowania oraz klasyfikowania zaawansowania raka płuc. Klasyfikacja zaawansowania oznacza określenie, jak rozległy jest nowotwór oraz czy są przerzuty. Dla lekarzy ważne jest, aby wiedzieć z jaką fazą raka mają do czynienia, ponieważ na tej podstawie mogą zaplanować leczenie.

Lekarze biorą pod uwagę różne nowe typy badań, aby sprawdzić czy mogą szybciej zdiagnozować raka i bardziej precyzyjnie go sklasyfikować. Testy obejmują:

• Badania DNA
• Testy białek
• Badania dróg oddechowych za pomocą USG
• Prześwietlenia takie jak: rezonans magnetyczny, tomograf komputerowy, pozytonowa tomografia emisyjna

O co zapytać lekarza w związku z badaniami nad rakiem płuc?

• Jakie badania będą przeprowadzane?
• Czego będziecie szukać?
• Czy badania powiedzą czy mam raka oraz jaki jest poziom ich rzetelności?
• Czy muszę się specjalnie przygotować do badań?
• Czy któreś z tych badań jest bolesne?
• Czy po którymś z badań są znaczące następstwa?
• Czy wszystkie badania mogą być przeprowadzone w ambulatorium, czy też muszę zostać w szpitalu?
• Czy mogę wybrać między lekiem, który spowoduje senność, a znieczuleniem ogólnym przy którymś z badań?
• Czy mogę zabrać ze sobą osobę towarzyszącą na czas badań?
• Jak długo trzeba będzie czekać na wyniki badań?
• Kto będzie miał wyniki moich badań?

Etapy rozwoju raka płuc

Etap rozwoju (zaawansowania) raka oznacza:

• Rozmiar nowotworu
• Czy nowotwór rozprzestrzenił się na pobliskie gruczoły (węzły chłonne)
• Czy nowotwór rozprzestrzenił się w inne miejsca w organizmie

Badania i prześwietlenia które przejdziesz pozwolą zdiagnozować twój nowotwór i dadzą informacje o jego fazie. Jednakże, może być to niemożliwe, aby ocenić sytuację inaczej niż przez operację.

Lekarze opisują fazy raka na dwa sposoby. Klasyfikacja TNM zawiera szczegółowe informacje na temat rozmiaru guza płuc (T), czy nowotwór jest obecny w węzłach chłonnych (N) oraz czy nowotwór rozprzestrzenił się gdziekolwiek indziej w organizmie – metastaza.

Numerowany system zaawansowania klinicznego raka wykorzystuje klasyfikację TNM w celu podzielenia nowotworów płuc na 4 grupy – stopnie zaawansowania/ fazy od 1 do 4. Faza 1 jest najwcześniejsza, a faza 4 najbardziej zaawansowana.

Statystyki i perspektywy w przypadku raka płuc

Perspektywy oznaczają szanse na wyzdrowienie. Lekarze nazywają to prognozą. Prawdopodobny wynik leczenia raka płuc zależy od tego, jak bardzo jest on zaawansowany w momencie zdiagnozowania (faza). Wynik zależy również od typu raka.

Jak rzetelne są statystyki odnośnie nowotworów?
Nie istnieją statystyki, które powiedzą co się stanie z danym pacjentem. Ten sam typ nowotworu może rozwinąć się w zupełnie inny sposób u różnych osób. Statystyki nie mówią o różnych rodzajach terapii, jakie przechodzą chorzy. Ponadto, statystyki nie pokazują, w jaki sposób terapia mogła wpłynąć na prognozę. Istnieje wiele czynników, które wpływają na perspektywy i terapię.

Typy leczenia raka płuc

Operacja, radioterapia i chemioterapia są głównymi typami leczenia raka płuc. Mogą być wykorzystywane razem lub oddzielnie. Twój lekarz zaplanuje dla ciebie najlepsze leczenie. Wytyczne NHS (Brytyjskiej Służby Zdrowia) mówią, że każda osoba ze zdiagnozowanym rakiem płuc powinna być pod opieką zespołu lekarzy o różnych specjalizacjach. Jest to zespół osób, które pracują razem w celu zaplanowania najlepszego leczenia i opieki dla chorej osoby. Istnieje wiele czynników, które zostaną wzięte pod uwagę przez specjalistów podczas planowania terapii:

• Typ raka płuc
• Umiejscowienie raka w płucach
• Ogólny stan zdrowia
• Czy istnieją przerzuty (faza)
• Wyniki badań krwi i prześwietleń
• Oczekiwania pacjenta

Drobnokomórkowy rak płuc jest przeważnie leczony chemioterapią. Operacja zwykle nie jest zalecana, ponieważ ten typ raka przeważnie ma już przerzuty zanim zostanie zdiagnozowany. Radioterapia również jest często wykorzystywanym leczeniem w tym przypadku.

Niedrobnokomórkowy rak płuc może być leczony operacyjnie, z wykorzystaniem chemioterapii, radioterapii lub poprzez połączenie tych metod. Wybór zależy od fazy zaawansowania raka. Niektóre osoby z zaawansowanym nowotworem mogą przechodzić terapię biologiczną, w przypadku gdy badania komórek rakowych wykażą, że istnieje podatność na takie leczenie. Leki wykorzystywane w terapii biologicznej to erlotynib, gefitynib i crizotynib.

Operacja

Jest wykorzystywana głównie w przypadku raka niedrobnokomórkowego, a bardzo rzadko w przypadku raka drobnokomórkowego.

Jeśli twój nowotwór jest zlokalizowany bardzo blisko twojego serca, tchawicy, przełyku lub dużego naczynia krwionośnego, inne sposoby leczenia będą bardziej odpowiednie. Twój lekarz może zasugerować chemioterapię lub radioterapię w zamian za operację. Jeśli masz inne problemy zdrowotne, takie jak ciężkie choroby serca lub płuc, poważna operacja płuc nie będzie odpowiednia dla ciebie.

Istnieją 3 rodzaje operacji na raka płuc. Są to: usuwanie części płuca, usuwanie płata płuca (lobektomia), lub usunięcie całego płuca (pneumoektomia).

Podczas operacji chirurg usuwa niektóre gruczoły (węzły chłonne) z okolic płuc. Chirurg przesyła węzły chłonne do laboratorium, gdzie zostaną przebadane pod mikroskopem. Jeśli węzły mają komórki rakowe, oznacza to dalsze leczenie po operacji.

Laparoskopia jest niekiedy wykorzystywana w celu usunięcia raka płuc we wczesnym stadium, oraz gdy jest on niedrobnokomórkowy. W tym rodzaju operacji, chirurg usuwa raka przez kilka małych nacięć zamiast jednego dużego rozcięcia.

Gdy rak się rozprzestrzenił
Duża operacja w celu usunięcia raka nie będzie odpowiednim leczeniem w przypadku gdy pojawiły się przerzuty w jakiekolwiek inne miejsce w twoim organizmie. Lekarz zapewne zaproponuje inne leczenie, na przykład chemioterapię bądź radioterapię.

Przed operacją raka płuc
Twój chirurg oraz wykwalifikowana pielęgniarka wytłumaczą ci na czym polega operacja przed samym zabiegiem. Umówicie się na spotkanie w ambulatorium kliniki lub gdy pojawisz się w szpitalu na operację. Tam uzyskasz odpowiedzi na swoje pytania.

Twój lekarz poprosi cię o podpisanie formularza zgody na operację. Będą również potrzebne badania krwi w celu oceny stanu zdrowia i wykluczenia anemii. Również może okazać się potrzebne wykonanie badania serca – EKG (elektrokardiogramu).

Badania oddechowe
W przypadku gdy pacjentowi usuwa się część lub całość płuca, lekarz musi być pewien, że pacjent będzie mógł swobodnie oddychać po operacji. Potrzebne będą badania wydolności oddechowej płuc. Badania te mierzą ile powietrza pacjent wdycha, a ile wydycha.

Kiedy zgłosić się do szpitala
Przed operacją spotkasz się z fizjoterapeutą i lekarzem. Fizjoterapeuta pokaże ci ćwiczenia oddechowe oraz ćwiczenia nóg, do wykonywania po operacji. Ćwiczenia te pomogą ci uniknąć infekcji w obrębie klatki piersiowej lub skrzepów krwi w nogach. Możesz również otrzymać zastrzyki podskórne z lekami przeciwzakrzepowymi. Ponadto dostaniesz od pielęgniarki pończochy uciskowe.

Po operacji raka płuc
Po operacji wybudzisz się na oddziale intensywnej opieki medycznej (OIOM) lub na oddziale intensywnego nadzoru. Możesz czuć się bardzo senny. Jak tylko lekarze będą mieli pewność, że wracasz do zdrowia, zostaniesz przeniesiony z powrotem na oddział. Pielęgniarki i fizjoterapeuci postawią cię na nogi tak szybko, jak to możliwe. Pomogą ci również w wykonywaniu ćwiczeń oddechowych i ćwiczeń na nogi, aby zapobiec powikłaniom takim jak infekcje w obrębie klatki piersiowej i skrzepy krwi w nogach.

Na początku prawdopodobnie będziesz mieć umieszczone w ciele różne rurki. Jedna z nich to będzie kroplówka. Ponadto rurki drenujące z blizny pooperacyjnej, połączone z butelką. W celu sprawdzenia czy tkanka płucna funkcjonuje prawidłowo, będziesz mieć regularne prześwietlenia RTG klatki piersiowej.

Leki przeciwbólowe
Przez kilka pierwszych dni będziesz odczuwać ból. Jeśli czujesz ból, koniecznie jak najszybciej powiedz o tym lekarzowi lub pielęgniarce. Przy twojej współpracy, będą mogli zdecydować, jaki rodzaj i jaka dawka leków przeciwbólowych będzie odpowiednia dla ciebie. W niewielu przypadkach chorzy odczuwają ból dopiero po kilku tygodniach lub miesiącach od operacji, jest to spowodowane odbudowywaniem się uszkodzonych zakończeń nerwowych. Jeśli odczuwasz jakikolwiek ból po operacji, powiedz o tym chirurgowi.

Powrót do domu
Prawdopodobnie już po 5 – 10 dniach po operacji pacjent będzie mógł wrócić do domu, a nawet wcześniej w przypadku operacji laparoskopowej. Gdy wrócisz do domu, ważne jest abyś kontynuował ćwiczenia w celu szybszego powrotu do zdrowia. Porozmawiaj z lekarzem lub fizjoterapeutą o ćwiczeniach zanim opuścisz szpital. Ważne jest, aby pacjent zaczął ćwiczyć powoli i unikał przeciążeń. Może minąć od 4 do 6 tygodni zanim pacjent będzie mógł prowadzić samochód, lub nawet krócej w przypadku operacji laparoskopowej.

O co zapytać lekarza odnośnie operacji raka płuc?

• Dlaczego dla mnie jest zalecana operacja?
• Jaki rodzaj operacji jest zalecany i dlaczego?
• Jakie są inne opcje leczenia?
• Jakie są ryzyka i korzyści związane z operacją?
• Jaki jest stopień bezpieczeństwa operacji zalecanej dla mnie?
• Jaki jest cel tej operacji – czy wyleczy mnie ona z raka?
• Ile takich operacji wykonuje się rocznie?
• Jakie są wyniki?
• Czy mogę porozmawiać z kimś, kto już przeszedł taką operację?
• Czy będę potrzebować innego leczenia oprócz operacji?
• Jakie są długoterminowe skutki uboczne takiej operacji?
• Czy będę odczuwać ból po operacji?
• Czy będę móc normalnie oddychać po operacji?
• Jak o siebie zadbać po operacji?

 Radioterapia

Ten rodzaj leczenia wykorzystuje promieniowanie o wysokiej energii w celu zniszczenia komórek rakowych. Specjaliści w zakresie chorób nowotworowych wykorzystują radioterapię aby leczyć wszystkie typy raka płuc. Przeważnie wykonuje się radioterapię zewnętrzną. Jednakże stosowana jest również radioterapia wewnętrzna w celu leczenia blokad w drogach oddechowych.

Radioterapia zewnętrzna
Większość radioterapii stosowanych w przypadku raka płuc, to radioterapie zewnętrzne. Promieniowanie jest kierowane z maszyny na ciało. Leczenie przeprowadzane jest w szpitalnym dziale radioterapii. Plany leczenia różnią się co do danego pacjenta i zależą od celu terapii. Pacjent może mieć 1 naświetlanie, 2 naświetlania w odstępach tygodniowych lub codzienne naświetlania od poniedziałku do piątku przez kilka tygodni. Niektórzy pacjenci mają 3 naświetlania dziennie przez około 12 dni, włączając weekendy. Inni mają naświetlania dwa razy dziennie – zazwyczaj w przypadku drobnokomórkowego raka płuc.

W przypadku radioterapii mającej na celu opanowanie objawów, pacjent może mieć 1 naświetlanie, 2 naświetlania w odstępie tygodniowym lub codzienne naświetlania przez okres do trzech tygodni.

Radioterapia w przypadku niedrobnokomórkowego raka płuc
W przypadku wczesnego stadium raka, lekarz może zasugerować radioterapię aby wyeliminować nowotwór, zamiast operacji. Takie działanie nazywane jest radioterapią radykalną. Gdy nie możesz mieć operacji z przyczyn zdrowotnych, takich jak wada serca lub choroba płuc, lekarz może zasugerować właśnie radioterapię radykalną. Może to być również najlepsze wyjście jeśli rak jest zlokalizowany blisko serca lub w trudno dostępnym miejscu i operacja byłaby zbyt skomplikowana. Niektórzy pacjenci mają radioterapię po chemioterapii lub operacji.

Istnieje dużo planów leczenia w przypadku radioterapii radykalnej. Plan o nazwie CHART (ciągła, hiperfrakcjonowana przyspieszona radioterapia) – oznacza pobyt w szpitalu bądź hotelu w pobliżu i 3 naświetlania dziennie przez 3 tygodnie, włączając weekendy.

Jeden plan obejmuje 1 naświetlanie codziennie, od poniedziałku do piątku, przez od 4 do 7 tygodni. Niektórzy pacjenci mają terapię o nazwie radioterapia stereotaktyczna – stosowaną przy małych guzach na obrzeżach płuc. Chory ma 3 – 5 naświetlań przez dwa tygodnie jako pacjent ambulatoryjny.

Chemioterapia i radioterapia połączone
Pacjent może mieć połączoną chemioterapię i radioterapię. To może pomóc w uzyskaniu lepszego efektu radioterapii. Niektórzy ludzie mają chemioterapię po radioterapii (leczenie sekwencyjne). Niektórzy chorzy mają oba rodzaje leczenia na raz (skojarzenie chemio-/radioterapia). To powoduje bardziej uciążliwe skutki uboczne niż przechodzenie tych terapii oddzielnie, więc chory musi mieć dobry ogólny stan zdrowia, aby móc podjąć takie leczenie.

Radioterapia w przypadku drobnokomórkowego raka płuc
Twój lekarz może zasugerować radioterapię po lub podczas chemioterapii w przypadku drobnokomórkowego raka płuc aby zatrzymać nowotwór przed powrotem do płuca. Lekarz najpewniej zaproponuje ten rodzaj terapii, jeśli nowotwór zmaleje w znacznym stopniu lub jeśli zniknie po chemioterapii. Ten rodzaj radioterapii trwa ponad około 3 do 6 tygodni.

Radioterapia zapobiegająca przerzutom raka do mózgu
Lekarz może zasugerować radioterapię głowy, ponieważ drobnokomórkowy rak płuc może rozprzestrzenić się do mózgu. Poddanie się radioterapii sprawia, że ryzyko przerzutu jest dużo mniejsze. Lekarz może nazwać to profilaktyczną radioterapią głowy (PCI). Leczenie trwa ponad 1 do 3 tygodni, a efekty uboczne to uczucie zmęczenia, bóle głowy oraz uczucie rozbicia.

Radioterapia w celu złagodzenia objawów
Twój lekarz może zdecydować o wykorzystaniu radioterapii do kontrolowania objawów. Na przykład, pacjent może mieć radioterapię klatki piersiowej aby opanować ból, zadyszkę lub kaszel. Radioterapia kości jest stosowana wtedy, gdy są w nich obecne komórki rakowe. Pacjent może mieć tylko 1 naświetlanie, 2 naświetlania w odstępie tygodniowym, lub serię naświetlań przez około 2 tygodnie.

Radioterapia jest też stosowana w celu leczenia objawów raka płuc, który rozprzestrzenił się do mózgu. Lekarz może nazwać to wtórnym rakiem mózgu lub metastazą mózgową.

Radioterapia wewnętrzna w przypadku raka płuc
Nazywana jest brachyterapią lub terapią endobronchialną. Radioterapia jest podawana wewnątrz dróg oddechowych w płucach. Takie leczenie jest stosowane gdy pacjent ma zablokowane drogi oddechowe przez guza. Może ono zmniejszyć blokadę i sprawić, że oddychanie będzie łatwiejsze i bardziej ciche. Może również pomóc opanować infekcje i krwawienia spowodowane przez guza. Takie leczenie może być powtarzane 2 do 3 razy, w przypadku gdy guz odrasta.

Zazwyczaj pacjent otrzymuje znieczulenie miejscowe oraz lek o działaniu uspokajającym, który sprawi, że pacjent będzie czuł się senny. Lekarz włoży rurkę zwaną bronchoskopem do tchawicy, albo przez nos albo przez usta. Następnie włoży cienką rurkę – cewnik, przez bronchoskop i skieruje do płuca.

Lekarz umieszcza źródło radioaktywne przez cewnik i umiejscawia je obok guza. Źródłem jest metal radioaktywny, który wydziela dawkę promieniowania w małym obszarze w okolicy guza. Lekarz zostawia źródło na kilka minut. Terapia nie jest bolesna. Większość dawki promieniowania idzie prosto do nowotworu i bardzo niewielka ilość sięga do zdrowych tkanek. To oznacza bardzo niewielkie skutki uboczne. Pacjent może odczuwać ból gardła przez kilka dni, oraz podczas kaszlu może tymczasowo pojawić się zwiększona ilość wydzieliny.

Skutki uboczne radioterapii przy raku płuc

Skutki uboczne, których można spodziewać się przy radioterapii są zależne od planu leczenia. Kilka tygodni leczenia może mieć inne skutki uboczne niż leczenie podane w 1 lub 2 dawkach. Skutki uboczne radioterapii zwykle pojawiają się powoli i trwają jeszcze kilka tygodni po zakończeniu leczenia.
Popularne skutki uboczne radioterapii przy raku płuc to:

• Uczucie zmęczenia i rozbicia
• Ból gardła i trudności w przełykaniu
• Kaszel
• Utrata włosów
• Ból w klatce piersiowej
• Gorączka i dreszcze
• Nudności
• Ból skóry w miejscu radioterapii

Powiedz swojemu lekarzowi lub technikowi radiologowi, jeśli masz jakieś skutki uboczne. Często można je złagodzić lekami.

Niewielka grupa osób może mieć długoterminowe skutki uboczne, które rozwijają się do dwóch lat po zakończeniu leczenia. Poważne długoterminowe skutki uboczne są rzadko spotykane. Jeśli przechodzisz radioterapię tylko w celu leczenia objawów, jest bardzo małe prawdopodobieństwo, że będziesz mieć skutki uboczne.

Długoterminowe skutki uboczne są spowodowane rozwojem tkanki włóknistej, która jest mniej rozciągliwa niż normalna tkanka. Są to zwłóknienia. Mogą one wpłynąć na stan płuc i pogorszyć oddychanie. Niekiedy zwłóknienia zwężają przewód pokarmowy. Zwykle je można usunąć poprzez zabieg. Rzadko kiedy, podczas radioterapii zostaje uszkodzona powłoka serca lub kręgosłup.

O co spytać lekarza odnośnie radioterapii w przypadku raka płuc?

• Dlaczego radioterapia jest dla mnie zalecana?
• Czy radioterapia ma na celu pozbycie się nowotworu czy złagodzenie objawów?
• Jak długo potrwa leczenie?
• Słyszałem, że radioterapia podaje różne dawki promieniowania do różnych części nowotworu. Czy to jest dla mnie odpowiednie?
• Słyszałem, że radioterapia wykorzystuje regularne prześwietlenia w celu określenia dokładnej lokalizacji guza. Czy to jest dla mnie odpowiednie?
• Czy są jeszcze jakieś inne możliwości leczenia?
• Co mogę zrobić, aby zapobiec skutkom ubocznym?
• Co w przypadku gdy będę mieć problemy z przełykaniem?
• Czy w przypadku radioterapii głowy stracę włosy?
• Czy moje włosy odrosną?
• Jak należy dbać o skórę?
• Czy pojawią się jakieś długoterminowe skutki uboczne?
• Czy mogę otrzymać wsparcie w opłatach za dojazd do i ze szpitala?

Chemioterapia

To oznacza wykorzystanie leków przeciwrakowych (cytotoksycznych) do zniszczenia komórek rakowych.

Chemioterapia w przypadku drobnokomórkowego raka płuc
Jest to główny rodzaj leczenia dla osób z drobnokomórkowym rakiem płuc, którzy bardzo dobrze reagują na chemioterapię. W związku z tym, że chemioterapia krąży we krwi, może leczyć wszystkie komórki, które już wyodrębniły się od guza w płucach i rozprzestrzeniły się gdziekolwiek indziej w organizmie. Niektórzy pacjenci mają chemioterapię w połączeniu z radioterapią.

Chemioterapia dla niedrobnokomórkowego raka płuc
Lekarze mogą wykorzystywać chemioterapię po operacji wczesnego stadium niedrobnokomórkowego raka płuc (NSCLC). Pacjent może mieć ją przed lub po radioterapii. To leczenie ma na celu eliminację raka.

Jeśli pacjent jest w zaawansowanym stadium niedrobnokomórkowego raka płuc, lekarz może zasugerować leczenie skojarzone radioterapii i chemioterapii. Leczenie nie wyleczy raka, ale pozwoli go kontrolować przez jakiś czas.

Chemioterapia w celu opanowania objawów
Chemioterapia jest stosowana w celu opanowania objawów raka płuc, który ma przerzuty do pobliskich tkanek lub innych części ciała.

Jak przyjmuje się chemioterapię

Większość chemioterapii jest podawana dożylnie lub przez kroplówkę. Lecz czasem są to tabletki lub kapsułki do połykania. Zazwyczaj jest to leczenie kombinacją 2 lub 3 różnych leków. Najczęściej, chemioterapię przyjmuje się co 3 lub 4 tygodnie. Zwykle jest to 4 do 6 terapii, zatem pełne leczenie może zająć od 3 do 4 miesięcy.

Skutki uboczne chemioterapii w przypadku raka płuc
Leki stosowane w chemioterapii wpływają na pacjentów na różne sposoby. Skutki uboczne różnią się w zależności od osoby. Jedni mają ich więcej, a inni mniej.

Niski poziom komórek krwi
Chemioterapia może spowodować obniżenie poziomu zdrowych krwinek. Pacjent może czuć się bardziej zmęczony niż zwykle I mieć problemy z krwawieniem, na przykład z nosa. To również oznacza bycie podatnym na infekcje. Jest bardzo ważne, aby niezwłocznie skontaktować się ze szpitalem w przypadku podejrzenia infekcji lub temperatury 38°C lub wyżej. Pielęgniarka udostępnia pacjentowi numer telefonu w celu skontaktowania się ze szpitalem w nagłych przypadkach.

Inne skutki uboczne
Pacjent może odczuwać nudności i mieć rozwolnienie. Lekarz przepisuje środki pozwalające nad tym zapanować.

Niektóre leki wykorzystywane w chemioterapii powodują utratę włosów bądź ich przerzedzenie. Włosy odrastają po zakończeniu leczenia.

Pacjent może mieć wrzody na ustach lub ból ust. Regularne przepłukiwanie ust może pomóc zapobiec infekcji.

Niektórzy czują duże zmęczenie podczas i po chemioterapii. W takiej sytuacji należy zwolnić tryb życia.

O co spytać lekarza odnośnie chemioterapii w przypadku raka płuc?

• Dlaczego chemioterapia jest zalecana dla mnie?
• Co jest zakładanym wynikiem leczenia?
• Skąd będzie wiadomo, że leczenie działa?
• Jeśli terapia nie zadziała, czy zaprzestaniemy leczenia?
• Jakie są ryzyka i korzyści terapii?
• Jak często będę musiał pojawiać się w szpitalu?
• Czy mogę podjąć leczenie ambulatoryjne czy też muszę zostać w szpitalu?
• Jak długo trwa pełne leczenie chemioterapią?
• Czy jest jakaś inna opcja leczenia?
• Jakich skutków ubocznych można się spodziewać?
• Co mogę zrobić aby zredukować skutki uboczne?
• Czy istnieją jakieś nowe terapie poddane testom klinicznym, które mogłyby mi pomóc?

Ablacja radiofrekwencyjna w przypadku raka płuc (RFA)

Metoda ta wykorzystuje ciepło emitowane przez fale radiowe, które zabija komórki raka. Stosuje się ją w przypadku potrzeby zniszczenia małych komórek, w bardzo wczesnym stadium, niedrobnokomórkowego raka płuc lub w przypadku gdy pacjent nie zdecyduje się na operację. Wykorzystywana jest też w przypadku leczenia blokad w drogach oddechowych przy zaawansowanym stadium raka płuc.

RFA jest wykonywane przy znieczuleniu miejscowym bądź ogólnym. Lekarz umieszcza specjalną sondę (podobną do igły) przez skórę i celuje dokładnie w guza. Ciepło z sondy niszczy guza.

Po tej terapii może zaistnieć potrzeba zostania na noc w szpitalu. Klika dni później pacjent może odczuwać dyskomfort lub ból, lekki wzrost temperatury i uczucie zmęczenia i osłabienia.

Terapia fotodynamiczna w przypadku raka płuc (PDT)

Ten rodzaj terapii wykorzystuje leki, które sprawiają, że komórki rakowe są wrażliwe na światło (lek fotosensytyzujący), ponadto wykorzystuje się światło lasera. Metodę tę stosuje się w przypadku potrzeby zniszczenia niewielkiego lub w bardzo wczesnym stadium raka płuc, jeśli pacjent nie zdecyduje się na operację. Wykorzystywana jest też w przypadku leczenia blokad w drogach oddechowych przy zaawansowanym stadium raka płuc.

Podczas PDT, pacjentowi wstrzykuje się lek fotosensytyzujący, który pozostaje w komórkach rakowych dłużej niż w zdrowych komórkach. Kilka dni później pacjentowi umieszcza się rurkę w tchawicy (bronchoskop) a lekarz oświetla tchawicę przez bronchoskop w kierunku guza. Światło sprawia, że lek niszczy komórki rakowe.

Czasem pacjent będzie potrzebował zostać w szpitalu na noc. Dwa dni później zostaje wykonana kolejna bronchoskopia aby usunąć zniszczoną tkankę. Następnie pacjent może odczuwać ból gardła i mieć krwawą wydzielinę podczas kaszlu i śluz przez kilka dni. Skóra pacjenta będzie wrażliwa na światło przez około 6 tygodni, lub dłużej, po leczeniu. Dla pacjenta oznacza to unikanie ostrego słońca i intensywnego oświetlenia wewnątrz budynku.

Leczenie uzupełniające w przypadku raka płuc

Po zakończeniu leczenia, pacjent będzie pojawiał się na regularnych wizytach kontrolnych. Lekarz lub wykwalifikowana pielęgniarka zbada pacjenta i osłucha klatkę piersiową. Zapytają o samopoczucie oraz o to, czy wystąpiły nowe objawy. Podczas niektórych wizyt pacjent będzie miał również prześwietlenie klatki piersiowej, tomograf komputerowy, USG lub badanie krwi.

To, jak często będą miały miejsce takie wizyty, zależy od leczenia jakie miał dany pacjent i od tego, jak dobrze ono zadziałało. Pacjent może iść do szpitala bądź na kontrolę do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Na początku wizyty kontrolne będą miały miejsce co kilka miesięcy. Jeśli wszystko jest w porządku, częstotliwość wizyt się zmniejszy. W przypadku gdy pacjent jest zaniepokojony, bądź dostrzeże jakiekolwiek nowe objawy pomiędzy wizytami, musi powiedzieć o tym lekarzowi lub wykwalifikowanej pielęgniarce bez zbędnej zwłoki. Nie ma potrzeby czekania do następnej wizyty.

W przypadku objawów spowodowanych zaawansowanym stadium raka, pacjent będzie regularnie spotykał się z wykwalifikowaną pielęgniarką bądź zespołem opieki paliatywnej. Zostanie sprawdzone, czy objawy są dostatecznie dobrze kontrolowane. Ponadto, pacjent uzyska porady na temat pomocy praktycznej lub wsparcia, jakiego on sam lub jego rodzina potrzebuje.

Wiele pacjentów niepokoi się na myśl o kontrolach. Jeśli pacjent ma możliwość dzielenia się swoim niepokojem, może okazać się, że to nie jest takie trudne. Obecnie jest to dość powszechne, że po leczeniu raka pacjenci poddają się psychoterapii.

Badania na temat raka płuc

Istnieje kilka obszarów badań nad rakiem płuc. Testy kliniczne i badania zajmują się przyczynami, badaniami przesiewowymi, leczeniem i życiem z rakiem płuc. Cancer Research UK poświęca się poprawie jakości życia osób cierpiących na raka płuc. Nasze badania związane z niektórymi lekami miały największy wpływ na leczenie tej choroby – między innymi przebadano cisplatynę, karboplatynę, pemetrksed i etopozyd. Badania nad rakiem płuc są nadal priorytetem dla Cancer Research UK.

Badania nad diagnozą i klasyfikacją zaawansowania choroby
Badania zajmują się testami i próbami poprawy diagnozowania oraz klasyfikowania zaawansowania raka płuc. Klasyfikacja zaawansowania oznacza określenie jak rozległy jest nowotwór oraz czy są przerzuty. Dla lekarzy ważne jest aby wiedzieć z jaką fazą raka mają do czynienia, ponieważ na tej podstawie mogą zaplanować leczenie.

Lekarze biorą pod uwagę różne nowe typy badań aby sprawdzić czy mogą szybciej zdiagnozować raka i bardziej precyzyjnie go sklasyfikować. Testy obejmują:

• Badania DNA
• Testy białek
• Badania dróg oddechowych za pomocą USG
• Prześwietlenia takie jak rezonans magnetyczny, tomograf komputerowy, pozytonowa tomografia emisyjna

Badania nad leczeniem raka płuc
Wszystkie terapie muszą być dokładnie przebadane zanim zostaną przyjęte za standardowe leczenie dla każdego. To ma na celu upewnienie się, że działają lepiej niż te, które są aktualnie w użyciu, oraz to że są bezpieczne.

Po pierwsze, terapie są rozwijane i badane w laboratoriach. Tylko wtedy, gdy wiadomo że są bezpieczne, są testowane na ludziach w testach klinicznych. Badacze zajmują się nowymi terapiami i nowymi sposobami wykorzystania istniejących terapii. Na przykład:

• Radioterapia
• Chemioterapia
• Terapie biologiczne
• Operacje
• Terapia mikrofalowa
• Leki rozrzedzające krew
• Leki obniżające poziom cholesterolu
• Leki przeciwcukrzycowe
• Odblokowywanie dróg oddechowych

Inne badania skupiają się na znajdowaniu informacji, które objawy mogą pokazać, że nastąpił nawrót raka płuc.

O co spytać lekarza w związku z rakiem płuc:

• W jakim stadium jest mój nowotwór i co to dla mnie oznacza?
• Jaki jest stopień mojego nowotworu i co to dla mnie oznacza?
• Jakiego rodzaju leczenia potrzebuję?
• Czy jest jakiś wybór terapii?
• Jak długo będzie trwać terapia?
• Czy istnieje jakieś piśmiennictwo na temat mojej terapii?
• Czy jest możliwość rozmowy z wykwalifikowaną pielęgniarką?

Jak często będę musiał pojawiać się w szpitalu?

• Czy istnieje możliwość otrzymania pomocy w kwestii opłat za dojazd do szpitala?
• Czy jest możliwość uzyskania drugiej opinii?
• Jak często powinienem pojawiać się po zakończeniu leczenia?
• Co powinienem zrobić gdy coś mnie zaniepokoi pomiędzy wizytami?
• Czy jest coś na co powinienem zwrócić uwagę?

Czym jest zaawansowany rak płuc?

Zaawansowany (lub metastatyczny) rak płuc oznacza, że nowotwór rozprzestrzenił się z miejsca, gdzie się pojawił w płucach. Nowotwór może być zaawansowany nawet w momencie pierwszej diagnozy lub może powrócić pewien czas po leczeniu (nawrót nowotworu).

Rak płuc może rozprzestrzenić się do pobliskich tkanek (przerzut lokalny). Może narosnąć w głąb dróg oddechowych, klatki piersiowej lub przedostać się do tkanki pokrywającej płuco (opłucnej). Specjaliści uważają raka płuc za zaawansowanego w przypadku, gdy wokół płuca zbiera się płyn i zawiera on komórki rakowe (płyn w jamie opłucnej).

Rak, który rozprzestrzenił się do innych części ciała nazywa się nowotworem wtórnym. Rak płuc najczęściej rozprzestrzenia się do węzłów chłonnych (w klatce piersiowej, jamie brzusznej, szyi lub dole pachowym), wątroby, kości i mózgu. Znacznie rzadziej rak płuc może rozprzestrzenić się do gruczołów nadnerczy (małe gruczoły zlokalizowane nad każdą z nerek).

Objawy rozprzestrzenienia się raka płuc

Objawy zależą od tego, w jakie miejsce rozprzestrzenił się rak. Nowotwór w węzłach chłonnych zwykle powoduje opuchnięcie lub guza. Natomiast nowotwór, który rozprzestrzenił się do wątroby może spowodować ból podżebrowy po prawej stronie i uczucie nudności. Nowotwór w kości zwykle przejawia się, jako ból kości. Rak, który rozprzestrzenił się do mózgu może powodować uczucie senności i rozbicia. Pojawiają się też uporczywe bole głowy wraz z nudnościami.

Rodzaje leczenia w przypadku zaawansowanego raka płuc

W przypadku zaawansowanego raka płuc pacjent może otrzymać chemioterapię lub radioterapię. Terapie te mogą zmniejszyć rozmiar raka lub zatrzymać jego wzrost, tak aby zredukować objawy i pozwolić pacjentowi na dobre samopoczucie na dłużej.

Lekarze niekiedy używają terapii biologicznych do niedrobnokomórkowego raka płuc. Leki wykorzystywane w terapii biologicznej to erlotynib (Tarceva), gefitynib (Iressa), crizotynib (Xalkori) lub afatynib (Giotrif).

Wybór najlepszego leczenia dla ciebie zależy od rodzaju raka, na jakiego chorujesz, dokąd się rozprzestrzenił oraz od tego, jakie terapie już masz za sobą. Lekarze biorą również pod uwagę wszystkie inne schorzenia jakie masz.

Leczenie związane ze zbieraniem się płynu w płucach (płynu w jamie opłucnej)

Leczenie związane ze zbieraniem się płynu w płucach polega na usunięciu go z tego obszaru. Pacjentowi podaje się znieczulenie miejscowe, lekarz zakłada dren do klatki piersiowej poprzez małe nacięcie. Następnie łączy dren z butelką lub torebką. Jeśli płynu jest dużo, usunięcie go może zająć około dzień a pacjent zostaje w szpitalu do końca tego procesu.

Zespół żyły głównej górnej (SVCO)
Żyła główna górna jest dużą żyłą, którą przepływa krew z mózgu, głowy i ramion do serca. Jeśli nowotwór uciska lub blokuje tę żyłę, może spowodować opuchliznę na twarzy pacjenta. Istnieje leczenie pozwalające zredukować blokadę i złagodzić objawy. Pacjent może otrzymać sterydy, chemioterapię lub radioterapię.

Niekiedy lekarze umieszczają metalową rurkę, zwaną stentem, wewnątrz żyły, aby utrzymać ją drożną.

Leczenie w przypadku blokady dróg oddechowych
Niekiedy u chorych cierpiących na raka płuc pojawia się blokada w jednej z dróg oddechowych. Staje się tak z powodu rosnącego guza i może to spowodować trudności w oddychaniu. Istnieje kilka sposobów leczenia zadyszki spowodowanej taka blokadą. Leczenie może być następujące:

• Radioterapia
• Laseroterapia
• Wykorzystanie prądu elektrycznego w celu zniszczenia komórek rakowych
• Zamrażanie guza za pomocą zimnej sondy (krioterapia)
• Terapia falami radiowymi (ablacja radiofrekwencyjna)
• Terapia uwrażliwiająca na światło (terapia fotodynamiczna)

Rurki wykorzystywane w celu utrzymania drożności dróg oddechowych
W przypadku, gdy drogi oddechowe są ściśnięte przez nacisk z zewnątrz, lekarz może wykorzystać rurkę zwaną stentem, w celu utrzymania drożności. Niektóre stenty są sztywnymi, plastikowymi rurkami. Rodzaj stentu najczęściej wykorzystywanego do udrożnienia dróg oddechowych wygląda jak mały parasol. Lekarz umieszcza go w drogach oddechowych pod znieczuleniem ogólnym.

Badania nad leczeniem raka płuc

Wszystkie terapie muszą być dokładnie przebadane zanim zostaną przyjęte za standardowe leczenie dla każdego. To ma na celu upewnienie się, że działają lepiej niż te, które są aktualnie w użyciu, oraz to, że są bezpieczne.
Przede wszystkim, terapie są rozwijane i badane w laboratoriach. Tylko wtedy, gdy wiadomo, że są bezpieczne, są testowane na ludziach w testach klinicznych. Badacze zajmują się nowymi terapiami i nowymi sposobami wykorzystania istniejących terapii. Na przykład:

• Radioterapia
• Chemioterapia
• Terapie biologiczne
• Operacje
• Terapia mikrofalowa
• Leki rozrzedzające krew
• Leki obniżające poziom cholesterolu
• Leki przeciwcukrzycowe
• Odblokowywanie dróg oddechowych

Inne badania skupiają się na znajdowaniu informacji, które objawy mogą pokazać, że nastąpił nawrót raka płuc

O co spytać lekarza w związku z leczeniem zaawansowanego raka płuc?

• Mój rak powrócił, jakie leczenie będzie dla mnie najlepsze?
• W jaki sposób ten rodzaj leczenia mi pomoże?
• Czy moja zadyszka może być spowodowana zablokowanymi drogami oddechowymi?
• Czy mogę przystąpić do laseroterapii i jakich skutków ubocznych mogę się spodziewać?
• Co się stanie, jeśli nowotwór pojawi się kolejny raz?
• Czy mogę mieć założony stent jako pacjent w leczeniu ambulatoryjnym?
• Czy będę odczuwać obecność stentu?
• Czy terapia radiofrekwencją lub fotodynamiczna zredukuje zadyszkę?
• Jakie są efekty uboczne terapii zalecanej dla mnie?
• Czy istnieje leczenie eksperymentalne lub testy kliniczne, które mogłyby być zalecane dla mnie?
• Czy jest dostępny doradca, z którym mógłbym porozmawiać?
• Co się stanie, jeśli zdecyduję, że nie chcę już korzystać z terapii?

Radzenie sobie z rakiem płuc

Radzenie sobie z diagnozą o raku płuc może okazać się trudne zarówno emocjonalnie jak i technicznie. Pojawi się uczucie zagubienia i niepokoju. Oprócz radzenia sobie ze strachem, zajdzie potrzeba zajmowania się sprawami organizacyjnymi. Również mogą pojawić się problemy finansowe. Komu powiedzieć o raku? Należy wziąć pod uwagę również dzieci.

Pamiętaj, że nie musisz zajmować się wszystkim na raz. Załatwienie każdej ze spraw może zająć trochę czasu. Proś o pomoc, jeśli jej potrzebujesz. Twój lekarz lub wykwalifikowana pielęgniarka będą wiedzieć, z kim cię skontaktować abyś otrzymał pomoc. Możesz otrzymać kontakt do osób doświadczonych we wspieraniu chorych na raka.

Organizacje zajmujące się problemem raka płuc mogą pomóc ci znaleźć wsparcie emocjonalne i doradztwo w miejscu twojego zamieszkania. Istnieją również fora internetowe, gdzie możesz skontaktować się z innymi, u których zdiagnozowano raka płuc.

2. Radzenie sobie z zadyszką

Zadyszka znacznie utrudnia normalne życie i sprawia, że chory czuje się zmęczony. Niektóre dni mogą okazać się naprawdę ciężkie. Jednakże istnieją rzeczy, które pomagają w tej sytuacji. Jeśli masz bardziej uciążliwą zadyszkę, kaszlesz z większą ilością flegmy lub masz gorączkę, to może oznaczać, że masz infekcję w drogach oddechowych. Skontaktuj się z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej, ponieważ być może potrzebujesz kuracji antybiotykowej.

Uczucie niepokoju
To może sprawić, że zadyszka stanie się jeszcze bardziej uciążliwa. Spróbuj uspokoić oddech i skoncentrować się na powolnych wdechach i wydechach. Nauka technik relaksacyjnych może tutaj pomóc. Istnieje wiele książek i płyt na temat technik relaksacyjnych, które możesz wykorzystać.

Zmiana sposobu oddychania
Szybszy oddech i spinanie mięśni barków sprawia, że ciężej się oddycha. Spróbuj kontrolować swój oddech. Pomyśl o powolnym wdechu przez nos i wydechu przez usta. Jest to zbliżone do technik relaksacyjnych.

Wskazówki na temat radzenia sobie z zadyszką

• Upewnij się, że rzeczy, których potrzebujesz na co dzień są w łatwo dostępnych miejscach
• Używaj wózka lub torby na kółkach, aby przenosić rzeczy i oszczędzać siły
• Zwolnij tempo i daj sobie czas na odpoczynek
• Nie bierz na siebie zbyt dużo na raz
• Podczas wchodzenia po schodach dopasuj oddech do stopni, idź powoli
• Jedz kilka małych posiłków zamiast kilku obfitych
• Jedz małymi kęsami
• Unikaj jedzenia trudnego do przeżucia
• Pij dużo płynów, aby ślina nie stała się lepka
• Używaj wentylatora tak, aby strumień chłodnego powietrza owiewał twoją twarz lub noś ze sobą mały wiatraczek

3. O co zapytać lekarza na temat życia z rakiem płuc?

• Jak długo zajmie mi leczenie?
• Czy będę mógł wrócić do pracy?
• Czy mogę uprawiać sport, hobby oraz inne aktywności jak dotychczas?
• Gdzie mogę otrzymać wsparcie emocjonalne?
• Czy doradztwo jest odpłatne?
• Jak mogę nauczyć się radzić sobie z zadyszką?
• Czy istnieje klinika zajmująca się problemem zadyszki?
• Czy są wykwalifikowane pielęgniarki, do których mogę się zwrócić?
• Czy mogę otrzymać pomoc praktyczną w domu?
• Czy mogę zwrócić się do kogoś po pomoc w sprawach finansowych, włączając w to roszczenia świadczeń?
• Czy jest jakiś zorganizowany dojazd, z którego mogę skorzystać, aby pojawiać się na wizyty w szpitalu?

Tekst źródłowy przetłumaczony za zgodą Cancer Research UK, www.cancerresearchuk.org