Spis treści: Rak jelita grubego
- Jelita
- Objawy raka jelita grubego
- Wizyta u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej
- Grupy podwyższonego ryzyka w przypadku raka-jelita-grubego
- Dieta a rak jelita grubego
- Zapobieganie rakowi jelita grubego
- Badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego
- Typy raka jelita grubego
- Czy powinienem skontaktować się ze specjalistą w zakresie raka jelita grubego?
- O co zapytać lekarza?
1. Jelita
Jelita są częścią układu trawiennego. Nazywane są również przewodem żołądkowo-jelitowym. Układ trawienny przetwarza pokarm, który przyjmujemy i przekształca go w energię dla organizmu.
Jelita dzielą się na jelito cienkie i jelito grube (okrężnica i odbytnica). Pokarm przechodzi w dół przewodu pokarmowego, do żołądka. Pokarm jest trawiony i przechodzi dalej do jelita cienkiego. Tutaj organizm pobiera składniki odżywcze z otrzymanego pokarmu. Następnie, pokarm przechodzi przez jelito grube, które absorbuje wodę i formuje produkty przemiany materii w stolec. Stolec jest gromadzony w końcowym odcinku (odbytnica) do momentu wydalenia go z organizmu.
Jelito cienkie
Jelito cienkie jest właściwie najdłuższą częścią jelit. Jest nazywane cienkim, ponieważ jest węższe niż jelito grube. Rak jelita cienkiego jest rzadko spotykany.
Jelito grube
Jelito grube składa się z okrężnicy i odbytnicy. Ściany jelita grubego mają kilka warstw. Rak jelita zaczyna się w najgłębszej warstwie – w błonie śluzowej jelita. Jeśli pozostanie nieleczony, może wrosnąć w warstwę mięśniową, która jest pod spodem, a następnie przechodzi przez ścianę jelita. W większości przypadków rak jelit rozwija się od 5 do 10 lat. Zazwyczaj zaczyna się od małej narośli na ścianie jelita zwanej polipem lub gruczolakiem.
2. Objawy raka jelita
Objawy raka jelita grubego to między innymi:
- Krwawienie z końcowego odcinka (z odbytnicy) lub krew w stolcu
- Utrzymujące się zmiany w normalnym funkcjonowaniu jelit, takie jak biegunka lub luźny stolec
- Guz w podbrzuszu (zazwyczaj po prawej stronie) lub w odbytnicy
- Uczucie napięcia w odbytnicy
- Utrata wagi
- Anemia (niski poziom czerwonych krwinek) spowodowana krwawieniem z guza, mogąca powodować uczucie zmęczenia i czasami również zadyszkę
Rak jelita może również powodować blokadę (obstrukcję). Objawy obstrukcji to nagłe i ostre bóle brzucha, uczucie wzdęcia, zaparcia i nudności.
3. Wizyta u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej
Wszystkie te objawy mogą być spowodowane innymi schorzeniami, między innymi hemoroidami, infekcjami lub stanami zapalnymi jelit. Jeśli niepokoi cię którykolwiek z objawów, umów się na wizytę do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Połączenie objawów i twojego wieku jest ważne i da informację twojemu lekarzowi czy istnieje zagrożenie rakiem jelita.
4. Grupy podwyższonego ryzyka w przypadku raka jelita grubego
Jak powszechny jest rak jelita grubego?
Rak jelita jest czwartym najczęściej występującym nowotworem w Wielkiej Brytanii. Większość nowotworów jelita to nowotwory jelita grubego (okrężnicy), przy czym 1 na 3 przypadki to rak odbytnicy. Dokładna przyczyna raka jelita nie jest znana. Ponad 8 na 10 przypadków raka jelita grubego (80%) jest diagnozowanych u osób około 60. roku życia lub starszych.
Historia zachorowań w rodzinie i dziedziczenie
Znacząca historia zachorowań istnieje wtedy, gdy masz kilkoro krewnych od tej samej strony rodziny u których zdiagnozowano raka jelita grubego, lub jednego lub więcej krewnego, u którego zdiagnozowano raka jelita grubego w młodym wieku. Jeśli uważasz, że masz znaczącą historię zachorowań na raka w rodzinie, umów się na wizytę do swojego lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który skieruje się do poradni genetycznej.
Około 1 na 20 przypadków raka jelita (5%) jest spowodowane przez dziedziczenie genetyczne zwane rodzinną polipowatością gruczolakowatą (z ang. FAP) oraz dziedzicznym rakiem jelita grubego niezwiązanego z polipowatością (z ang. HNPCC, zwany również Zespołem Lyncha). Osoby pochodzenia żydowsko-aszkenazyjskiego również znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka zachorowania na raka jelita grubego.
Schorzenia zwiększające ryzyko
Narośle w jelitach zwane polipami lub gruczolakami mogą rozwinąć się w nowotwór wraz z biegiem czasu. Gruczolaki są dość powszechne, jednak niewiele nich przekształca się w nowotwór złośliwy. Gry pacjent cierpi na zapalenie okrężnicy jelita grubego lub na chorobę Leśniowskiego-Crohna przez wiele lat, ryzyko raka jelita zwiększa się. Cukrzyca i inne schorzenia również zwiększają ryzyko, jednakże nie jest znana przyczyna takiego stanu rzeczy. Znajdujesz się w grupie podwyższonego ryzyka zachorowania na raka jelita, jeśli już przechodziłeś przez tę chorobę lub w przypadku przebytego raka macicy, jąder lub chłoniaka.
„Cancer Research UK, www.cancerresearchuk.org/about-cancer/type/bowel-cancer/ssLINK/ABOUT-BOWEL-CANCER.PDF, Maj 2015″