Spis treści: Rak jelita grubego

1. Jelita
2. Objawy raka jelita grubego
3. Wizyta u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej
4. Grupy podwyższonego ryzyka w przypadku raka-jelita-grubego
5. Dieta a rak jelita grubego
6. Zapobieganie rakowi jelita grubego
7. Badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego
8. Typy raka jelita grubego
9. Czy powinienem skontaktować się ze specjalistą w zakresie raka jelita grubego?
10. O co zapytać lekarza?

1. Jelita

Jelita są częścią układu trawiennego. Nazywane są również przewodem żołądkowo-jelitowym. Układ trawienny przetwarza pokarm, który przyjmujemy i przekształca go w energię dla organizmu.

Jelita dzielą się na jelito cienkie i jelito grube (okrężnica i odbytnica). Pokarm przechodzi w dół przewodu pokarmowego, do żołądka. Pokarm jest trawiony i przechodzi dalej do jelita cienkiego. Tutaj organizm pobiera składniki odżywcze z otrzymanego pokarmu. Następnie, pokarm przechodzi przez jelito grube, które absorbuje wodę i formuje produkty przemiany materii w stolec. Stolec jest gromadzony w końcowym odcinku (odbytnica) do momentu wydalenia go z organizmu.

Grafika przedstawia umiejscowienie
jelita cienkiego

Jelito cienkie
Jelito cienkie jest właściwie najdłuższą częścią jelit. Jest nazywane cienkim, ponieważ jest węższe niż jelito grube. Rak jelita cienkiego jest rzadko spotykany.

Jelito grube
Jelito grube składa się z okrężnicy i odbytnicy. Ściany jelita grubego mają kilka warstw. Rak jelita zaczyna się w najgłębszej warstwie – w błonie śluzowej jelita. Jeśli pozostanie nieleczony, może wrosnąć w warstwę mięśniową, która jest pod spodem, a następnie przechodzi przez ścianę jelita. W większości przypadków rak jelit rozwija się od 5 do 10 lat. Zazwyczaj zaczyna się od małej narośli na ścianie jelita zwanej polipem lub gruczolakiem.

2. Objawy raka jelita

Objawy raka jelita grubego to między innymi:

• Krwawienie z końcowego odcinka (z odbytnicy) lub krew w stolcu
• Utrzymujące się zmiany w normalnym funkcjonowaniu jelit, takie jak biegunka lub luźny stolec
• Guz w podbrzuszu (zazwyczaj po prawej stronie) lub w odbytnicy
• Uczucie napięcia w odbytnicy
• Utrata wagi
• Anemia (niski poziom czerwonych krwinek) spowodowana krwawieniem z guza, mogąca powodować uczucie zmęczenia i czasami również zadyszkę

Rak jelita może również powodować blokadę (obstrukcję). Objawy obstrukcji to nagłe i ostre bóle brzucha, uczucie wzdęcia, zaparcia i nudności.

3. Wizyta u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej

Wszystkie te objawy mogą być spowodowane innymi schorzeniami, między innymi hemoroidami, infekcjami lub stanami zapalnymi jelit. Jeśli niepokoi cię którykolwiek z objawów, umów się na wizytę do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Połączenie objawów i twojego wieku jest ważne i da informację twojemu lekarzowi czy istnieje zagrożenie rakiem jelita.

4. Grupy podwyższonego ryzyka w przypadku raka jelita grubego

Jak powszechny jest rak jelita grubego?
Rak jelita jest czwartym najczęściej występującym nowotworem w Wielkiej Brytanii. Większość nowotworów jelita to nowotwory jelita grubego (okrężnicy), przy czym 1 na 3 przypadki to rak odbytnicy. Dokładna przyczyna raka jelita nie jest znana. Ponad 8 na 10 przypadków raka jelita grubego (80%) jest diagnozowanych u osób około 60. roku życia lub starszych.

Historia zachorowań w rodzinie i dziedziczenie
Znacząca historia zachorowań istnieje wtedy, gdy masz kilkoro krewnych od tej samej strony rodziny u których zdiagnozowano raka jelita grubego, lub jednego lub więcej krewnego, u którego zdiagnozowano raka jelita grubego w młodym wieku. Jeśli uważasz, że masz znaczącą historię zachorowań na raka w rodzinie, umów się na wizytę do swojego lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który skieruje się do poradni genetycznej.

Około 1 na 20 przypadków raka jelita (5%) jest spowodowane przez dziedziczenie genetyczne zwane rodzinną polipowatością gruczolakowatą (z ang. FAP) oraz dziedzicznym rakiem jelita grubego niezwiązanego z polipowatością (z ang. HNPCC, zwany również Zespołem Lyncha). Osoby pochodzenia żydowsko-aszkenazyjskiego również znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka zachorowania na raka jelita grubego.

Schorzenia zwiększające ryzyko
Narośle w jelitach zwane polipami lub gruczolakami mogą rozwinąć się w nowotwór wraz z biegiem czasu. Gruczolaki są dość powszechne, jednak niewiele nich przekształca się w nowotwór złośliwy. Gry pacjent cierpi na zapalenie okrężnicy jelita grubego lub na chorobę Leśniowskiego-Crohna przez wiele lat, ryzyko raka jelita zwiększa się. Cukrzyca i inne schorzenia również zwiększają ryzyko, jednakże nie jest znana przyczyna takiego stanu rzeczy. Znajdujesz się w grupie podwyższonego ryzyka zachorowania na raka jelita, jeśli już przechodziłeś przez tę chorobę lub w przypadku przebytego raka macicy, jąder lub chłoniaka.

„Cancer Research UK, www.cancerresearchuk.org/about-cancer/type/bowel-cancer/ssLINK/ABOUT-BOWEL-CANCER.PDF, Maj 2015″